Oskar

Ko ga dodeljuje?

Nagradu Akademije za zasluge dodeljuje Akademija
filmskih umetnosti i nauka, neprofitna, profesionalna, počasna
organizacija posvećena razvoju filmske umetnosti i nauke, osnovana u
Kaliforniji 11. maja 1927. godine. Godine 2003. Akademija je imala 5 816
članova, među kojima su glumci, sa 1 311 članova, činili ubedljivo
najveći glasački blok. Članstvo u Akademiji stiče se tako što ime
potencijalnog novog člana podnosi na razmatranje neko ko je već član
Akademije. Ukoliko se predlog usvoji kandidatu se upućuje zvaničan poziv
za pridruživanje. Akademija ne objavljuje imena svojih članova, mada se
u poslednje vreme otkrivaju imena onih koji su pozvani da joj se
pridruže. Ako je neka osoba nominovana za više od jedne kategorije u
toku jedne godine, ona mora sama da odluči kojoj će se grani Akademije
pridružiti ukoliko prihvati članstvo.


Nominacije

Članovi različitih ogranaka Akademije nominuju kandidate za Oskara iz svojih
oblasti (glumce nominuju glumci itd.), dok svi članovi Akademije mogu
nominovati kandidate za kategoriju najboljeg filma. Pobednici se onda
određuju u drugom krugu glasanja u kome je svim članovima dozvoljeno da
glasaju u svim kategorijama.
Prema pravilima broj 2 i 3 iz zvaničnog pravilnika Akademije, kandidovani film morao je da ima
losanđelesku premijeru u toku prethodne kalendarske godine (od ponoći 1.
januara do ponoći 31. decembra) i dužina trajanja mora mu biti najmanje
40 minuta (osim u slučaju kategorije kratkometražnog filma).



Umetnički direktor Metro Goldwyn Mayer-a, Cedric Gibbons, jedan od prvih članova
Akademije, zaslužan je za dizajn Oskara. Gibbonsov nacrt u glini je
potom modelovao skultor George Stanley. Današnji Oskar se od prvobitnog
razlikuje samo u neznatnim poboljšanjima na postamentu (1945. godine
mermerni postament zamenjen je metalnim). Oskar je visok 34cm i težak
3.85kg a predstavlja viteza koji stoji na rolni filma držeći krstaški
mač. Pet malih parožaka na rolni filma simbolizuju pet prvobitnih
ogranaka Akademije: glumce, scenariste, reditelje, producente i
tehničare.
Do 1949. statuete nisu nosile serijske brojeve. Od te
godine, počevši od proizvoljno uzetog broja 501, svaka statueta nosi
svoj serijski broj ugraviran sa zadnje strane. Prvih 15 statueta
podeljenih na prvobitnim svečanostima dodele bile su od pozlaćene
bronze, ali je bronza ubrzo napuštena u korist legure britanium (92.5%
kalaja i 7.5% bakra) plus 24karatna pozlata. U znak podrške ratnim
naporima SAD za vreme Drugog Svetskog rata, Oskari su pravljeni od
gipsa, ali su i oni, po završetku rata, zamenjeni onim pozlaćenim.
Od 1950. godine na snazi je pravna regulativa kojom se pobednicima i
njihovim naslednicima ne dozvoljava da prodaju statuete a da ih
prethodno ne ponude na otkup Akademiji po ceni od jednog dolara. Ukoliko
dobitnik odbije da prihvati ovo pravilo njegovog Oskara u tom slučaju
zadržava Akademija. Oskar koji je Marlon Brando 1954. godine dobio za
najbolju mušku ulogu u filmu On The Waterfront nekako je
izmakao ovoj regulativi i prodat je na jednoj aukciji 1988. godine za 13
500 dolara. Pre nekoliko godina je Oskar koji je Vivien Leigh dobila za
ulogu u legendarnom Gone With the Wind prodat za 563 000
dolara. (Ostalo je nerazjašnjeno da li je ovaj Oskar izbegavao
regulativu na osnovu toga što je dodeljen pre engo što je ona stupila
na snagu). Izrada jednog Oskara inače Akademiju košta oko 200 dolara.
Godišnje se uradi oko 50 Oskara u čikaškoj radionici R.S. Owens.
Ukoliko Oskari ne zadovolje vrlo stroge kriterijume izrade bivaju odmah
isečeni na dva dela i istopljeni. Akademija ne zna koliko će tačno
statueta dodeliti na godišnjoj ceremoniji pobede sve dok se na samoj
svečanosti ne otvore koverte s imenima pobednika. Mada je broj
kategorija i posebnih nagrada poznat i pre same svečanosti, postoji
mogućnost i da u pojedinim kategorijama više osoba deli nagradu, zbog
čega je nemoguće predvideti tačan broj statueta. Višak Oskara pohranjuje
se u akademijinom trezoru do sledeće godine.
U pojedenim prilikama Oskar je menjao svoj izgled. Od tridesetih do pedesetih godina maloletni
dobitnici dobijali su minijaturne replike statuete. Trbuhozborac Edgar
Bergen dobio je drvenu statuetu koja je mogla da otvara usta. A Walt
Disney je nagrađen s jednim Oskarom normalne veličine i sedam
minijaturnih statueta za svoj animirani film Snežana i sedam patuljaka. Prema rečima predstavnika R. S. Owens kompanije, izrada Oskara je njihov prvi godišnji posao sa kojim započinju svaku Novu godinu a
svakako i najprestižniji. Mada bi se statuete dale uraditi za kraće vreme, izrada oko 50 statueta traje tri do četiri nedelje. U izradi jedne statuete učestvuje 12 osoba a zaposleni u kompaniji tvrde da su u
toku rada na statuetama dužni da nose bele rukavice! R.S. Owens je
saopštio da je od 1995. godine na popravku dobio više od 160 statueta.
Kako je iz kompanije saopšteno najverovatniji uzrok oštećenja je
upotreba hemikalija koje oštete lak na statueti prilikom poliranja ili
neadekvatno mesto čuvanja usled čega su neke statuete korodirale.
Dobitnike Oskara kompanija savetuje da ih održava tako što će samo
povremeno brisati prašinu mekom suvom krpom.

Ko je kumovao?

Poreklo imena Oskar je sporno. U jednoj biografiji Bette Davis tvrdi se da je ona akademijinu filmsku nagradu nazvala Oskar po svom mužu Harmonu Oscaru Nelsonu. Međutim, najprihvaćenija teorija o poreklu imena nagrade kaže da je izvesna Margaret Herrick, koja je svojevremeno bila izvršna sekretarica Akademije, prokomentarisala kako statueta liči na njenog ujaka Oskara kada ju je prvi put videla 1931. godine. Novinar Sidney Skolsky je u jednom članku napisao kako zaposleni u Akademiji nagradu među sobom zovu Oskar. On je ovaj naziv upotrebio i nakon šeste po redu dodele Oskara, komentarišući nagradu za najbolju žensku ulogu dodeljenu Katharine Hepburn. Sama Akademija ovaj nadimak zvanično je usvojila tek 1939. godine.


Noć dijamanata i suza



Prva svečanost dodele Oskara održana je 1929. godine za vreme večere priređene u Hollywood Roosevelt hotelu - baš preko puta mesta gde se ceremonija danas održava. Bilo je prisutno samo 270 gostiju a cena karte iznosila je pet dolara.
Prvi film koji je proglašen za najbolji bio je Wings u kome je glavnu ulogu odigrala Clara Bow. To je ujedno i jedini nemi film koji je osvojio Oskara.
Nekih desetak godina spisak pobednika prosleđivao se novinama kako bi ga one mogle objaviti u jedanaest sati uveče, ali je 1940. godine spisak pobednika u Los Angeles Times-u objavljen u 20:45 tako da su gosti koji su došli na ceremoniju već znali ko je sve osvojio nagradu. Zbog toga je uveden sistem sa kovertama u kojima se nalaze imena pobednika, što je dovelo do danas toliko poznate neizvesnosti, nagađanja i tajanstvenosti oko same ceremonije.
Tradicija održavanja svečanosti dodele na banketima nastavila se do 1942. godine ali je uporedo sa interesovanjem javnosti rastao i spisak gostiju tako da je svečana večera postala vrlo nepraktična. Ceremonije su onda prebačene u pozorišta a čuveni Grauman's Chinese Theatre bio je prvi domaćin ovom događaju. Među ostalim dvoranama u kojima se ceremonija održavala su i Dorothy Chandler Pavilion i Shrine Auditorium. Današnje svečanosti dodele održavaju se u Kodak Theatre-u, počev od 2001. godine, koji može da primi 3 300 zvanica.
Interesovanje za dodelu Oskara oduvek je bilo veliko, mada ne tako epskih razmera kao danas. Samo je prva svečanost dodele protekla bez radio prenosa. Već narednu, jednočasovnu ceremoniju, prenosila je jedna losanđeleska radio stanica. Od tada se svaka ceremonija pokriva najpre radio a počev od 1953. godine i direktnim televizijskim prenosom. Prvi prenos u boji bio je 1966. godine. Od 1971. pa do 1975. NBC je bio taj koji je direktno prenosio svečanost dodele Oskara. Od 1976. godine svečanost prenosi ABC televizijska mreža, koja ugovor za ovaj posao ima sve do 2014. godine.
Čak ni ratovi nisu sprečavali održavanje svečanosti. Nakon američkog napada na Irak 2003. godine bilo je glasova koji su pozivali na otkazivanje svečanosti dodele, ali kako su se one održavale i za vreme Drugog Svetskog rata i Vijetnamskog rata, ceremonija je održana i taj put. Svećanost je bila nešto manje glamurozna nego obično, ženske zvezde su se većinom odlučile za tamnije toalete klasičnijih krojeva a Michael Moore, dobitnik Oskara u kategoriji dokumentarnog filma, u svom govoru kritikovao je američku invaziju na Irak.
Samo je u tri navrata došlo do pomeranja već zakazanog održavanja ceremonije. Prvi put 1938. godine kada je usled poplava u Los Anđelesu došlo do jednonedeljnog odlaganja. Godine 1968. ceremonija je odložena na dva dana u znak poštovanja prema ubijenom Martinu Lutheru Kingu čija se sahrana održavala 8. aprila za kada je bila zakazana i svečanost dodele Oskara. Treći put ceremonja dodele Oskara odložena je za 24 sata 1981. godine zbog pokušaja atentata na tadašnjeg američkog predsednika Ronalda Reagana, koji je i sam, pre nego što je postao političar, bio glumac.
Danas samo zvanice sa pozivnicom mogu da prisustvuju svečanosti dodele Oskara. U prodaju se ne puštaju nikakve karte.

Neki ga nisu hteli

Do sada je troje njih odbilo da prime Oskara. Najpre je pisac Dudley Nichols odbio Oskara za najbolji scenario za film The Insider 1935. godine, jer je u to vreme Udruženje pisaca bilo u štrajku. Glumac George C Scott odbio je da primi Oskara za glumu u filmu Patton 1970. godine. Izjavio je da je čitava ta stvar sa Oskarom "ponižavajuća" i da "uopšte ne želi da se takmiči sa ostalim glumcima". Tri godine kasnije Marlon Brando u znak protesta zbog diskriminacije američkih Indijanaca odbija da primi Oskara za najbolju mušku ulogu u filmu Godfather. Kada je Roger Moore pročitao Brandovo ime na scenu se popela indijanska princeza Malo Pero koja je održala govor o ugroženim pravima američkih Indijanaca i odbila da preuzme Oskara u Brandovo ime. Kasnije se ispostavilo da je indijanska princeza bila glumica Maria Cruz.

Kategorije

Prve godine Janet Gaynor je bila jedina žena među 15 dobitnika Oskara. Druge godine dodeljeno je samo sedam Oskara - dva za najbolju glumu i po jedan za najbolji film, režiju, scenario, kinematografiju i umetničku režiju. Od tada se broj kategorija za koje se Oskar dodeljivao postepeno povećavao.
Potreba za specijalnom nagradom koja se ne uklapa ni u jednu od već postojećih kategorija, pojavila se na samom početku. Dve specijalne nagrade dodeljene su za 1927/28 godinu: jedna Warner Bros-u za prvi zvučni film The Jazz Singer a druga Charlie Chaplinu za produkciju, režiju, scenario i glumu u filmu The Circus.
Godine 1934. pridodate su tri nove kategorije: montaža, filmska muzika i najbolja pesma. Godine 1936. dodeljeni su prvi Oskari za najbolje sporedne uloge i to Walteru Brennanu za Come and Gei It i Gale Sondergaard za Anthony Adverse. Kategorija specijalnih efekata uvedena je 1939. godine i prvi film koji je dobio Oskara u ovoj kategoriji bio je The Rains Came.
Oskar za najbolji dokumentarni film prvi put dodeljen je 1941. godine a kategorija najboljeg stranog filma uvedena je 1947. godine. Prvi strani film koji je dobio Oskara bio je italijansko ostvarenje Shoe-Shine. Naredne godine uveden je i Oskar za kostimografiju a 1963. godine kategorija specijalnih efekata podeljena je na dve kategorije - najbolji zvuk i najbolje vizuelne efekte.
Oskar za najbolju šminku uveden je 1981. godine a prvi Oskar za animirani film dodeljen je 2001.
Među sada penzionisanim kategorijama nalaze se i kategorije za najbolju komediju i počasni maloletnički Oskar koji se sporadično dodeljivao u periodu od 1934. pa do 1960. godine. Za maloletnički Oskar nisu postojale nominacije. Sam Oskar bio je minijaturna verzija pravog što je naišlo na kritike pa je barem Shirley Temple, koja je bila i prva dobitnica Oskara u ovoj kategoriji 1934., kasnije dobila Oskara u punoj veličini. Judy Garland je maloletničkog Oskara dobila 1939. godine. Ova kategorija na kraju je ukinuta. Deca sada mogu biti nominovana za Oskara ravnopravno sa odraslim glumcima.
Oskar se danas dodeljuje za 24 različite kategorije.

Druga strana medalje

Mada Oskar predstavlja ostvarenje sna svakog ambicioznog glumca on po glumačke karijere može da ima i sasvim neočekivane posledice. Neki oskarovci su se u daljoj karijeri suočavali s poteškoćama oko dobijanja dobrih uloga, posebno oni čija spoljašnost predstavlja pomalo ograničavajući faktor u filmskom svetu (F. Murray Abraham, Louise Fletcher, George Burns, Art Carney, Marlee Matlin). Po dobijanju Oskara neki glumci eksploatišu svoju popularnost dosledno birajući uloge u filmovima slabijeg kvaliteta (Rod Steiger, Louis Gossett, Sophia Loren, Faye Dunaway, Cliff Robertson). Prokletstvo Oskara se kod pojedinih glumaca ispoljava tako što im se u daljoj karijeri nude samo onaj tip uloga za koji su Oskara i osvojili (Julie Andrews, Marsha Mason, Bruce Dern). Nekim oskarovcima teško je da dobiju zadovoljavajuće uloge jer producenti predpostavljaju da su njihovi honorari, sada kada su oskarovci, previsoki (Maureen Stapleton, Linda Hunt). Za neke je oskarovska slava toliki teret da im je teško da nastave sa normalnim životom (Meryl Streep, Jessica Lange). A ima onih kojima slava toliko udari u glavu da postaju potpuno disfunkcionalni, kao Richard Dreyfuss recimo.

Istoriju dodele nagrada Američke filmske akademije, započetu 1929. godine u prisustvu svega 270 zvanica i uz ulaznice po ceni od pet dolara, prate brojni usponi i padovi, političke kontroverze, zabrane.., predvidljivosti, ali i iznenađenja.

Po mnogima najprestižnije filmske nagrade u svetu biće dodeljene 81. put večeras u holivudskom Kodak teatru, uz direktan prenos u više od 200 zemalja širom sveta, a organizatori očekuju da će svečana ceremonija ponovo dobiti nekadašnji rejting gledanosti, nakon prošlogodišnje koja je zamalo izbegla sudbinu Zlatnog globusa, otkazanog zbog štrajka holivudskih scenarista.

Istorijat Oskara pokazuje, između ostalog, dugotrajan razvoj političke korektnosti i stava prema rasnom pitanju proteklih osam decenija, budući da je Oskar za glumu prvi put dodeljen nekoj Afroamerikanki tek 1940. godine, a ponovo tek početkom 90-ih. Oskar za najboljeg glumca dodeljen je nekom Afroamerikancu prvi put 1964. godine, a u ženskoj kategoriji tek 2002. godine, kada je Hale Beri (Halle Berry) nagrađena za najbolju glumicu.

Na inauguralnoj dodeli svih 15 nagrada dobili su muškarci, osim u kategoriji za najbolju glumicu.

Iako bi dobitnici trebalo da budu tajna, 1930. godine desilo se da su dobitnici glumačkih nagrada (George Arlis i Norma Shearer) pozirali sa svojim trofejima dva dana pre ceremonije.

I ove godine dodelu prati kontroverza, budući da se na internetu pojavila lista navodnih dobitnika, prema kojoj je “Slamdog milioner” dobitnik Oskara za najbolji film, a njegov reditelj Deni Bojl za režiju.

Sistem proglašenja pobednika ceduljicama iz zapečaćenih koverti usvojen je 1940. godine, nakon što je “Los Anđeles tajms” prekršio embargo i objavio rezultate u večernjem izdanju na dan ceremonije.

Među zanimljivostima iz burne istorije Oskara je i podatak da je ceremonija dodele prvi put prenošena na radiju 1932. godine, kada je Volt Dizni (Walt Disney) dobio počasnog Oskara za stvaranje lika Mikija Mausa.

Za vreme Velike depresije, 1934. godine, scenaristi i glumci protestovali su zbog smanjenja zarada za 50 odsto, kada su i formirana njihova udruženja, koja su prošle godine zamalo koštala Americku filmsku akademiju otkazivanja ceremonije.

Film koji je prvi put osvojio sve glavne nagrade bio je “Dogodilo se jedne noći” 1935. godine, a na narednoj ceremoniji prvi put su dodeljene i nagrade za sporedne glumce (Walter Brennan i Gale Sondergaard).

Poplave su 1939. godine odložile ceremoniju za nedelju dana, a Bet Dejvis (Bette Davis) i Spenser Trejsi (Spencer Tracy) dobili su drugog Oskara u karijeri.

Uoči Drugog svetskog rata, 1940. godine, trijumfovao je film “Prohujalo sa vihorom”, koji je dobio osam regularnih i dva specijalna Oskara, a Heti Mekdaniel (Hattie McDaniel) postala je prva crna glumica koja je nagrađena i prisustvovala ceremoniji.

Dve godine kasnije Bet Dejvis je podnela ostavku na funkciju predsednice Akademije, jer je odbijen njen plan o prodaji ulaznica radi prikupljanja novca za napore Britanaca u ratu. Već sledećom ceremonijom, 1943. godine, Holivud je dao ratni doprinos time što je pristao da statue Oskara budu napravljene od plastike, kako bi se uštedelo na metalu, zbog oskudice u ratno vreme.

Kraj rata, odnosno 1945. godina, protekla je u kontroverznom nominovanju Berija Ficdzeralda i za najboljeg glumca i najboljeg sporednog glumca, pa su pravila promenjena i to se više nije ponovilo.

Iste godine ceremonija je emitovana i američkim prekomorskim trupama.

Naredna godina upamćena je i po Džoan Krofrod (Joan Crawford), koja je dobila nagradu za najbolju glumicu, ali nije prisustvovala ceremoniji, već joj je uručena kod kuće nekoliko dana kasnije.

Kategorija za najbolji film van engleskog govornog područja uvedena je 1948. godine, a Oskar je otišao u Italiju (Shoe-Shine).

Šekspir je obeležio dodelu 1949. godine, kada je “Hamlet” proglašen najboljim filmom, a Lorens Olivije (Laurence Olivier) glumcem.

Peta decenija prošlog veka počela je počasnim Oskarom za legendarnog Freda Astera, a 1951. Merilin Monro (Marilyn Monroe) imala je svoje jedino učešće kao prezenter, za nagradu za najbolji zvuk.

“Afrička kraljica” trijumfovala je 1952. godine u glumačkim kategorijama, kada su po Oskara dobili Ketrin Hepbern (Katharine Hepburn) i Hemfri Bogart (Humphrey).

Dodela Oskara prvi put je emitovana na televiziji NBC 1953. godine, a domaćin ceremonije bio je Bob Houp (Hope).

Džudi Garland (Judy) i Grejs Keli (Grace Kelly) bile su nominovane za najbolju glumicu 1955. godine i to obe za žene alkoholičara, a pobedila je Keli.

Holivud je u drugoj polovini 50-ih ušao i u eru cenzure - 1957. godine uvedeno je pravilo da komunisti ne mogu da dobiju Oskara.

Naredne godine je Mijoši Umecki (Miyoshi Umecki) postala prva azijska glumica koja je dobila Oskara, za ulogu u filmu “Sajonara”, a iste godine je niz nagrada osvojio film “Most na reci Kvaj” britanskog reditelja Dejvida Lina (David Lean), dok je 1959. Bags Bani (Bugs Bunny) osvojio jedinog Oskara.

Šezdesete su počele novim rekordom - “Ben Hur” je osvojio 11 nagrada od ukupno 12 nominacija.

Godine 1961. toliko je bilo očekivano da će Elizabet Tejlor (Elizabeth Taylor) pobediti kao najbolja glumica (Butterfield da se tri protivkandidatkinje nisu ni pojavile na ceremoniji.

Sidni Poatje (Sidney Poitier) postao je 1964. godine prvi crnac koji je dobio Oskara za najboljeg glumca, za “Poljske ljiljane”.

Sve glumačke nagrade prvi put su dodeljene neamerikancima 1965. godine, uključujući britanske zvezde Džuli Endrjus (Julie Andrews, za Mary Poppins) i Reksa Harisona (Rex Harrison, My Fair Lady).

Odri Hepbern (Audrey Hepburn) iste godine nije nominovana za ulogu Elajze Dultil, jer je umesto nje pevala Marni Nikson (Nixon).

Ceremonija dodele Oskara prvi put je viđena na televizorima u boji 1966. godine, a dve godine kasnije odložena je za dva dana zbog ubistva Martina Lutera Kinga, kada je Oskar za najbolju glumicu prvi put ravnopravno dodeljen Ketrin Hepbern i Barbri Strejsend (Streisand). To je bio drugi Oskar zaredom Hepbernovoj.

Početak 70-ih označio je Oskar za legendu vesterna Džona Vejna (John Wayne), koji mu je i jedini u karijeri, a dodeljen je gotovo 20 godina posle prve nominacije.

Čuveni reditelj Orson Vels (Welles) dobio je 1971. počasnog Oskara, ali ga nije lično primio, tvrdeći da je u Španiji, dok je, u stvari, bio kod kuće u Holivudu.

Godinu dana kasnije posebno priznanje odato je legendarnom Čarliju Čaplinu (Charlie Chaplin) - petominutnim stojećim ovacijama.

Iako je 1973. “Kabare” osvojio osam Oskara, ta godina ostala je upamćena po “Kumu”, koji je nagrađen kao najbolji film, dok je Marlon Brando proglasesn najboljim glumcem. Odbio je, međutim, da primi nagradu, u znak protesta zbog prava američkih Indijanaca.

Te godine je Čarlton Heston (Charlton) trebalo da bude domaćin ceremonije, ali ga je u poslednjem trenutku zamenio Klint Istvud (Clint Eastwood).

Desetogodišnja Tejtum O’Nil (Tatum O'Neal) postala je najmlađa dobitnica, za “Mesec od papira”, ali za sporednu ulogu, iako se pojavljivala u većini scena tog filma. Iste godine Ketrin Hepbern je prvi put prisustvovala ceremoniji Oskara u ulozi prezentera, a ne dobitnice.

Vudi Alen je 1978. godine osvojio filmom “Ani Hol” gotovo sve glavne nagrade, ali se nije pojavio.

Godinu kasnije, 1979, glavne nagrade su osvojili filmovi protiv rata u Vijetnamu “Lovan na jelene” i “Dolazak kući”, a Lorensu Olivijeu dodeljen je Oskar za životno delo. Prvi put je prisustvovao ceremoniji posle 1939. godine.

Ceremonija dodele Oskara odložena je 1981. godine za 24 sata zbog pokušaja ubistva predsednika Ronalda Regana.

Sledeće godine Henri i Džejn Fonda bili su prvi otac i ćerka koji su nominovani, ali je ona ostala bez nagade, dok je 1983. godinu obeležio trijumf “Gandija” Ricarda Atenboroua (Richard Attenborough), koji je osvojio osam Oskara.

Ceremonija 1985. godine zapamćena je po Oskarima za muziku Prinsa (Purple Rain) i Stivija Vondera (I Just Called to Say I Love You), dok je 1986. upamćena po “Boji purpura” Stivena Spilberga (Steven Spielberg), koja je imala 11 nomincija, ali nije dobila nijednu nagradu.

Šezdesetogodišnjicu dodele Oskara 1988. godine obeležio je štrajk scenarista, a Šer je osvojila nagradu za najbolju glumicu, nadmašivši, između ostalih, Glen Klouz (Close) i Meril Strip (Meryl Streep).

Devedesete su počele rekordom koji je Džesika Tendi (Jessica Tandy) ostvarila Oskarom za najbolju glumicu, kada je u 81. godini postala najstarija dobitnica te nagrade, za ulogu u filmu “Vozeći gospođu Dejzi”.

Naredne, 1991. godine, Kevin Kostner (Costner) debitovao je kao filmski autor “Plesom sa vukovima”, koji je pobedio u sedam kategorija, uključujući za režiju.

Takođe, Vupi Goldberg (Whoopi Goldberg) postala je tek druga crna glumica koja je do tada dobila Oskara, posle Heti Mekdanijel 1939.

Spilbergova “Šindlerova lista” osvojila je 1994. godine čak deset Oskara, a on je prvi put nagrađen kao reditelj.

Naredne godine Tom Henks je osvojio drugog Oskara, za “Forest Gamp”, a Elton Džon je sa Timom Rajsom (Rice) nagrađen za pesmu iz “Kralja lavova”.

Ema Tompson (Emma Thompson) postala je 1996. godine prva dobitnica Oskara za najbolju glumicu (1993) koja je istovremeno nagrađena i za najbolji scenario.

Dve godine uoči pocetka novog milenijuma, 1998, “Titanik” trijumfovao u 11 kategorija, a reditelj Džejms Kameron (James Cameron) slavodobitno se proglasio “svetskim kraljem”.

Italijanski reditelj Roberto Beninji (Benigni) postao je 1999. godine prvi dobitnik nagrade za najboljeg glumca za ulogu koja nije na engleskom jeziku.

Prve nagrade u novom milenijumu bile su trijumf za “Američku lepotu” i Britanca Sema Mendesa (Sam), a drugog Oskara u karijeri dobio je Majkl Kejn (Michael Caine), dok su 2001. “Gladijator” i “Pritajeni tiger, skriveni zmaj” podelili glavne nagrade. Islandska pop zvezda Bjork pojavila se u čuvenoj haljini u obliku labuda, ali je ostala bez Oskara, koji je dodeljen Bobu Dilanu za najbolju pesmu.

Početak rata protiv Iraka obeležio je ceremoniju 2003. godine, održanu uz jake bezbednosne mere i politički motivisane govore.

Naredne godne je “Gospodar prstenova: Povratak kralja” postao prvi film u istoriji Oskara koji je osvojio nagrade u svim kategorijama u kojima je i nominovan, dok je 2005. godine Klint Istvud sa “Devojkom od million dolara” doveo do petog poraza Martina Skorsezea (Scorsese), koji je konačno 2007. uspeo da dobije nagradu za režiju, za “Dvostruku igru”.

Ko ima najvise nominacija u istoriji Oskara?
- Walt Disney drzi rekord sa 64 nominacije. John Williams ima 38 nominacija za nagradu akademije i on je jedina
ziva osoba sa toliko nominacija.

Koji glumac - glumica imaju najvise nominacija? Ko je osvojio najvise Oskara?
- Katharine Hepburn i Meryl Streep imaju jednak broj nominacija (12). Ms. Hepburn je
najvise puta osvajala Oskara za glavnu ulogu - 4 puta.

Ko je osvojio najvise Oskara - ukupno - u svim kategorijama?
- Walt Disney 26 .

Da li je neko osvojio Oskara svaki put kada je nominovan?
-Bar desetak ljudi, ali cetiri puta je to poslo za rukom Marku Bergeru koji po tome drzi rekord. Berger je Oskare dobijao
u kategoriji ton za filmove APOCALYPSE NOW (1979), THE RIGHT STUFF (1983), AMADEUS (1984) i THE ENGLISH PATIENT (1996).

Da li je nekada neka zena nominovana u kategoriji najbolji reditelj?
- Dve zene su nominovane u toj kategoriji, Jane Campion 1993. za THE PIANO i Lina Wertmuller 1976 za SEVEN BEAUTIES.

Koliko puta je nominovan Alfred Hickok i da li je ikada dobio Oskara?
- U kategoriji najbolji reditelj Hickok je nominovan pet
puta i to za filmove REBECCA (1940), LIFEBOAT (1944), SPELLBOUND
(1945), REAR WINDOW (1954) i PSYCHO (1960). Nikada nije dobio Oskara za
reziju ali je nagradjen Irving G. Thalberg Award nagradom 1967.

Zasto se Oskar tako zove?
-Poznata je prica da je rodjaka jednog od direktora
Akademije rekla kako je statueta
potseca na njenog ujaka Oskara. Medjutim, po prvi put ime Oskar se
pojavilo 1934. u rubrici kolumniste Sidnija Skolskog koji je ovaj naziv
pomenuo kao referencu za nagradu koju je dobila Ketrin Hepbern.
Akademija ovaj naziv nije prihvatila sve do 1939 godine.

Koja zemlja je dobila najvise Oskara u kategoriji najbolji film van engleskog govornog
podrucja?
-Rekord drzi Francuska koja ciji su filmovi nominovani 30 puta, dok je
najvise Oskara osvojila Italija - 10 puta.

Da li je neka glumica nominovana za glavnu i za sporednu ulogu iste godine?
-Nekoliko glumica je imalo takvu dvostruku nominaciju.
1938, Fay Bainter je nominovana za glavnu ulogu u filmu WHITE BANNERS,
a za sporednu ulogu za film JEZEBEL za koji je dobila Oskara. 1942,
Teresa Wright je nominovana za glavnu ulogu u filmu THE PRIDE OF THE
YANKEES a dobila je Oskara za sporednu ulogu u filmu MRS. MINIVER.
1982, Jessica Lange nominovana za glavnu ulogu u filmu FRANCES a Oskara
je dobila za sporednu ulogu u filmu TOOTSIE. 1988, Sigourney Weaver je
nominovana za glavnu ulogu u filmu GORILLAS IN THE MIST, a Oskara je
dobila za sporednu ulogu u filmu WORKING GIRL. 1993 bila su cak dva seta
duplih nominacija. Holly Hunter je dobila Oskara za glavnu ulogu u
filmu THE PIANO a nominovana je za sporednu ulogu u filmu THE FIRM, dok
je Ema Tompson nominovana za glavnu ulogu u filmu THE REMAINS OF THE DAY
i za sporednu ulogu u filmu IN THE NAME OF THE FATHER.

Kako se glasa za nagradu?

Oskar se dodeljuje za izuzetne pojedinacne ili timske radove u 24
kategorije koji su ostvareni u toku jedne godine. U jednoj kategoriji
dodeljuje se do 5 nominacija i za njih glasaju
clanovi akademije po bransama. Npr. rediteljji glasaju samo za
kategoriju najbolji reditelj. Nominacije za kategoriju najbolji film van
engleskog govornog
podrucja i za kategorije kratki i dokumkentarni film dobijaju
glasove od svih
clanova akademije. U drugom krugu, kada se glasa za Oskara nema
ogranicenja po
bransama.
Tada za najbolje glasa svih 5700 clanova akademije.

Ko je najmladja osoba nagradjena Oskarom, a ko je najmladja osoba koja je primila Oskara?

- Sirli Templ je imala 6 godina i
310 dana kada je nagradjena Oskarom. Najmladja osoba koja je preuzlea
Oskara bila je Tatum O'Neal, imala je 10 godina, 148 dana. Oskarom je
nagradjena za sporednu ulogu u filmu PAPER MOON.


Da li je neki film dobio Oskara u svih pet najacih kategorija ? Najbolji film, rezija, glumac, glumica i scenario?

U 72 godine postojanja nagrade samo su tri filma dobila sve
nagrade 1934, IT HAPPENED ONE NIGHT; 1975, ONE FLEW OVER THE CUCKOO'S
NEST; i 1991, THE SILENCE OF THE LAMBS.

Ove godine, ukupno 248 filmova prijavilo je kandidaturu za ovogodišnjeg, 83. Oskara, saopštila je Američka akademija filmskih umetnosti i nauka.
Da bi film mogao da uđe u konkurenciju za ovo prestižno priznanje mora da bude prikazivan najmanje sedam dana za redom u Los Anđelesu i to najkasnije do 31. decembra u ponoć.
U saopštenju akademije se navodi da će nominacije biti objavljene u četvrtak 25. januara, a da će svečana dodela nagrada biti održana 27. februara u Kodak teatru u Holivudu.
Ceo događaj, koji će direktno prenositi tv mreža ABC, moći će da vide gledaoci u više od 200 zemalja širom sveta.