Bački Monoštor
Pet Jul 10, 2009 9:28 pm
Bački Monoštor je pretežno šokačko naselje u opštini Sombor u Zapadno-bačkom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 3920 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 4205 stanovnika).
...
Nalazi se na 15 km severozapadno od Sombora, a sa zapadne strane njegove prostire se vrlo složena ravan Dunava – Monoštorski rit. Nastao je 1902. godine skretanjem korita Dunava, koji je tekao pored samog sela. Tako je Dunav udaljen od sela 3-5 kilometara, pa su Monoštoru ostali rukavci i bare, koji su danas raj za ribolovce. Monoštor je postao centar Monoštorskog rita, bogatim jelenskom i drugom divljači, pa je lovni turizam vrlo uspešan, a sam rit je pod zaštitom države. Graniči se prema zapadu preko Dunava sa selom Zmajevac u Baranji, prema severu sa atarom Štrbac i Bezdanom, prema istoku sa šumom Kozara koju preseca asfaltirani put Sombor-Bezdan i prema jugu niz reku Dunav sa selom Kupusina i Apatinom, gradom kraj Dunava.
Monoštor je ostrvce okruženo dunavskim rukavcima i kanalima na koje se stiže jedino prelaskom preko mostova – odatle i naziv »selo na 7 Dunava«. Jedan most je postavljen na ulazu u selo sa strane od Sombora – takozvani »Pislin most« koji je nad Velikim bačkim kanalom, drugi je na ulazu u selo sa bezdanske strane – pontonski most, takodje preko Velikog bačkog kanala i treći sa jugozapadne strane sela preko Kanala Dunav-Tisa-Dunav, »Ciganski most«, koji spaja Monoštor sa njegovim šumama i vikend naseljima. Ranije je postojao još jedan most u monoštorskom ataru u blizini puta prema Somboru, postavljen preko Velikog bačkog kanala koji je spajao tadašnje posede i salaše sa glavnim putem, ali je srušen tokom II svetskog rata radi zaštite sela od neprijateljskih trupa.
Što se tiče dolaska u Monoštor vodenim putem, on je i najatraktivniji jer pruža mogućnost uživanja u nebrojenim lepotama prirode sela i okoline. U prošlosti, ne tako davnoj, Monoštor je imao pristanište za takozvane dunavske dereglije i manje brodove. Dolaskom novijih vremena, uredjenjem korita reke Dunav, izgradnjom odbrambenog nasipa za odbranu od poplava, selu je privremeno oduzet glavni tok Dunava, tzv. Živi Dunav, koji je sada nešto udaljeniji od sela, ali su ostali njegovi rukavci, ovde zvani Dunavci. U Monoštor se trenutno može doći kanalom Bezdan – Bečej i kanalom Bezdan – Prigrevica. To su plovni putevi ograničenih gabarita, a u kanal se može ući u Bogojevu i Novom Sadu.
Još iz istorijata vodoprivrednih poduhvata da se primetiti da je plovidba bila jedan od razloga prokopavanja kanala kroz močvarne terene Bačke. Tako je i 1802. god. nastao kanal Bački Monoštor – Bačko Gradište. Već danas izgradnjom kanala Rajna – Majna – Dunav, može se u Monoštor plovnim putem doći i sa krajnjeg severa Evrope.
Programom revitalizacije Specijalnog rezervata prirode »Gornje Podunavlje« biće omogućeno i osposobljavanje niza rukavaca Dunava za plovidbu čamaca i brodića, kako u ekonomske, tako i u svrhe razvoja seoskog turizma i turizma uopšte.
Većinu stanovnika, od ukupno 3920, čine hrvatski Šokci, ali ima i starih mađarskih, nemačkih i srpskih porodica. Prosek godina monoštorskih žitelja iznosi 40,1 godinu. Sama reč Šokac prema nekim izvorima znači isto što i „prebeg”, „uskok”, jer su prvi stanovnici, rimokatolički ikavci, prebegli iz Slavonije i Bosne ispred turske najezde. Smestili su se u neposrednoj blizini mađarskog grada tvrđave Bodrog i tu su ostali dugo posle mađarskog poraza 1526. godine. Tako su 1717. stanovnici Monoštora razvaljivali Bodrošku tvrđavu i od njenih cigala gradili rimokatoličku crkvu. Noviji doseljenici su se naseljavali koji kilometar dalje, na manjem poplavnom terenu, pa je 1752. godine crkva preseljena, kao i celo staro selo.
Crkva je proširena 1806. godine, a sredinom 20. veka proglašena je spomenikom kulture od velikog značaja. Ima četiri oltarske slike, jedna je rad I. Lončarevića i pod zaštitom je države, kao i kip Žalosne gospe, dva stara oltara i propovedaonica sa klasicističkom rezbarijom. Narod vrlo uspešno održava tradiciju: imaju vrlo lepu bogatu nošnju, vesele bećarce i svetkovine. Mnogi muzikolozi i etnolozi iz celog sveta dolaze ovamo, kao i bogati svetski lovci. Ovde je vrlo često u lov dolazio Josip Broz Tito, kao i mnogi domaći i strani državnici. Sada su gosti imućni strani turisti, koje prihvata Lovačka vila, pored samog Starog kanala, na ivici prelepe šume. U neposrednoj blizini je i kanal Dunav Tisa Dunav, jednim delom prokopan koritom starog Dunava, tako da je Monoštor sa svih strana opkoljen vodom. Tajanstveni rukavci Dunava, smešteni između bajkovitih šuma, čine da Monoštor predstavlja poseban doživljaj prirode. Nije čudno da ovde ima tri vikend naselja na kanalima i dva na rukavcima Dunava. Turisti obilaze crkvu, etno kuću, slikaju se, a omogućen im je foto safari džipovima kroz šumu, a čamcima kroz zaboravljene rukavce Dunava. Domaćini su specijalisti u kuvanju starih jela, a posebno su čuveni po ribljem paprikašu. Imaju i prvaka gornjeg Podunavlja, dok su Zlatni kotlić Dunava osvajali desetak puta. U selu postoji Ambulanta, Osnovna škola, Šumska uprava, Brodogradilišna Radionica, trgovine, kafe barovi, čarde. Prošle godine, dakle 2003. prvi put su organizovano počeli da dolaze turisti na jednodnevne izlete, ili višednevni boravak u seoskim kućama, sa domaćom hranom. U sportskoj hali održavaju se razna, pa i međunarodna takmičenja, kao i koncerti. U zavičajnoj biblioteci seoski Literarni klub održava izložbe i književne susrete, dok dva kulturno umetnička društva sa svojim folklorom i izvornim pevanjem ulepšavaju boravak u ovom uvek romantičnom selu.
Bački Monoštor krasi autentično kulturno nasleđe koje se ogleda u mnoštvu izvornih običaja, folkloru, jeziku, tradicionalnim narodnim nošnjama hrani i muzici koje zadržavaju svoj osnovni oblik već više od 200. godina, a prirodna bogatstva sela upotpunjuju jedinstveni doživljaj sela.
Samo naselje nalazi se u srcu Specijalnog rezervata prirode Gornje Podunavlje, koji je zakonski definisan 2001. godine. Odvajkada je stanište ritskog jelena, srndaća, divlje svinje, lisice, kune, jazavca, orla belorepana, crne rode i drugih životinjskih vrsta. Ovi plavni tereni predstavljaju idealno mrestilište svih vrsta dunavske ribe. Što se, pak, medjunarodnog aspekta zaštite tiče, Gornje Podunavlje se zbog izuzetnog bogatstva ornitofaune nalazi na listi IBA (Important bird area), koje se ogleda u bogatstvu retkih i ugroženih vrsta na gnježdjenju, kao i značaju na migraciji i zimovanju severnih populacija ptica.
Rezervat prirode "Gornje Podunavlje"
Pet Jul 10, 2009 9:43 pm
Područje Gornjeg podunavlja se nalazi u plavnoj zoni Dunava, na njegovom gornjem toku kroz Vojvodinu, u krajnjem severozapadu Bačke, sačinjavaju ga dva velika rita Monoštorski i Apatinski. Od 2001. godine uživa status Specijalnog rezervata prirode – zaštićenog prirodnog dobra I kategorije.
Rezervat prestavlja značajno prekogranično područje koje se nadovezuje na zaštićena ritska područja u Hrvatskoj i Mađarskoj sa kojima zajedno čini najveće plavno područje na srednjem toku Dunava u Evropi.
Utvrđeno je preko 1000 biljnih vrsta, među kojima se nalaze i krajnje ugrožene vrste kao što su rebratica (Hottonia palustris), borak (Hippuris vulgaris), i zmijski ljutić (Ranunculus lingua). Ovde živi 60 vrsta dnevnih leptira, 55 vrsta riba, 11 vrsta vodozemaca, 9 vrsta gmizavaca, 230 vrsta ptica, 51 vrsta sisara. Čitavo područje je značajno plodište i migratorna staza riba, gnezdilište orla belorepana (Haliaeetus albicilla) i crne rode (Ciconia migra), najveće stanište u Srbiji populacije jelena (Cervus elaphus) i divlje svinje (Sus scrofa).
Status;
-IPA - značajno biljno područje centralne i istočne Evrope (Plant life Internacional 2005),
-IBA – značajno područje ptica Evrope (BirdLife Internacional 1999),
-E – potencijalno Emerald područje
-RB – nalazi se na preliminarnom spisku za Rezervat biosfere u okviru Uneskovog programa Čovek i biosfera (MAB) (UNESCO 2001)
Rezervat prestavlja značajno prekogranično područje koje se nadovezuje na zaštićena ritska područja u Hrvatskoj i Mađarskoj sa kojima zajedno čini najveće plavno područje na srednjem toku Dunava u Evropi.
Utvrđeno je preko 1000 biljnih vrsta, među kojima se nalaze i krajnje ugrožene vrste kao što su rebratica (Hottonia palustris), borak (Hippuris vulgaris), i zmijski ljutić (Ranunculus lingua). Ovde živi 60 vrsta dnevnih leptira, 55 vrsta riba, 11 vrsta vodozemaca, 9 vrsta gmizavaca, 230 vrsta ptica, 51 vrsta sisara. Čitavo područje je značajno plodište i migratorna staza riba, gnezdilište orla belorepana (Haliaeetus albicilla) i crne rode (Ciconia migra), najveće stanište u Srbiji populacije jelena (Cervus elaphus) i divlje svinje (Sus scrofa).
Status;
-IPA - značajno biljno područje centralne i istočne Evrope (Plant life Internacional 2005),
-IBA – značajno područje ptica Evrope (BirdLife Internacional 1999),
-E – potencijalno Emerald područje
-RB – nalazi se na preliminarnom spisku za Rezervat biosfere u okviru Uneskovog programa Čovek i biosfera (MAB) (UNESCO 2001)
Ponuda smeštaja u Bačkom Monoštoru
Pet Jul 10, 2009 9:52 pm
Ukoliko posetite Bački Monoštor,možete odsesti po vašem izboru iz dole ponudjenog asortimana smeštaja;
Štala "Bodrog" Bački Monoštor
Pet Jul 10, 2009 10:20 pm
Štala "Bodrog" u Bačkom Monoštoru se bavi uzgojem nonijus rase, trenutno je u štali 5 grla. Učešće i priznanja na mnogobrojnim manifestacijama, fijakerijadama i smotrama su samo neke od aktivnosti štale. Štala takođe poseduje i dva registrovana priplodna pastuva rase nonijus.
Vlasnik je ujedno i profesionalni lovac i lovočuvar.
VLASNIK
Josip Đipanov
ADRESA
Dolska 82, Bački Monoštor
TELEFON
00381 (0)25 807 852 +381 (0)62 800 53 39
TURISTIČKA PONUDA
Vožnja fijkerom po selu i prirodi Monoštorskog rita
NGO Podunavlje
Pet Jul 10, 2009 10:37 pm
NGO "Podunav", ili u punom nazivu Udruženje građana za izgradnju i razvoj eko-ruralnog turizma "Podunav" Bački Monoštor, grupa je entuzijasta čiji je osnovni cilj promocija prirodnih lepota, kulture i tradicije Bačkog Monoštora. Dve osnovne delatnosti ovog udruženja su ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE i EKO-RURALNI TURIZAM. Udruženje broji tridesetak članova, različitih dobi, gde svako ima svoju ulogu u ostvarivanju ciljeva udruženja. Nekoliko stavki iz Statuta: Radi ostvarivanja svojih ciljeva Udruženje naročito: 1. vrši aktivnosti promocije sela, njegove istorije i kulture u cilju očuvanja i zaštite životne sredine; 2. prikuplja sredstva i organizuje članove i druge subjekte zarad zadovoljenja turističkih, ekoloških, infrastrukturnih, kulturnih, umetničkih, naučnih, sportsko-rekreativnih i humanitarnih potreba lokalne zajednice; 3. organizuje, samo ili u zajednici sa drugim organizacijama, stručne skupove, savetovanja, seminare, kreativne radionice, radne akcije, izložbe, projekcije, promocije i sl.; 4. objavljuje knjige i druge publikacije o turističkim, ekološkim, infrastrukturnim, kulturnim, umetničkim, naučnim, sportsko-rekreativnim i humanitarnim problemima, u skladu sa zakonom; 5. organizuje naučne i stručne radnike za rad na turističkim, ekološkim, infrastrukturnim, kulturnim, umetničkim, naučnim, sportsko-rekreativnim i humanitarnim istražibačkim projektima i 6. sarađuje sa univerzitetima, stručnim udruženjima i drugim organizacijama u zemlji i inostranstvu koje se bave turističkim, ekološkim, infrastukturnim, kulturnim, umetničkim, naučnim, sportsko-rekreativnim i humanitarnim problemima. Udruženje inicira i animira aktivnosti usmerene na posete domaćih i stranih državljana, zaljubljenika u prirodu, narodnu baštinu, etno tradiciju Bačkog Monoštora, tradiciju starih zanata, ručnih radova te u tom smislu doprinosi turističkom razvoju na području svog delovanja. Radi na objavljivanju i izdavanju knjiga i drugih publikacija vezanih za turizam, ekologiju, infrastrukturu, kulturu, umetnost, nauku, sport i rekreaciju i sl. Organizuje naučne i stručne radnike za rad na turističkim, ekološkim, infrastrukturnim, kulturnim, umetničkim, naučnim, sportsko-rekreativnim, humanitarnim istraživačkim projektima. Sarađuje sa univerzitetima, stručnim udruženjima i drugim organizacijama u zemlji i inostranstvu koje imaju isti delokrug rada. Organizuje posete i obilaske manifestacijama koje promovišu ciljeve i aktivnosti koje su sličnog sadržaja u cilju boljeg upoznavanja sa posebnostima i karakteristikama istoga u cilju neformalne obrazovne i kulturne edukacije svojih članova i drugih zainteresovanih lica. Udruženje može istupati u javnosti, pred državnim organima, organima lokalne samouprave i drugim subjektima sa inicijativama, idejama i programima kojima podstiče i doprinosi razvoju u oblasti svog delovanja, kao i iznositi svoje stavove kroz saopštenja i druge oblike javnog istupanja povodom događaja ili aktivnosti od značaja za područje svog delovanja. Organizuje i prikuplja neophodna finasijska sredstva za svoje delovanje prevashodno kroz članarinu, dotacije, donacije i druge zakonom predviđene oblike finasiranja udruženja. U navedenom smislu udruženje će po upisu u nadležni registar shodno odluci Upravnog odbora otvoriti račun kod poslovnih banaka i odrediti lica za raspolaganje navedenim sredstvima. Udruženje obavlja i druge zadatke vezane za navedenu oblast, na području delovanja i koja nisu suprotna pozitivnom pravu.
Istorija Bačkog Monoštora
Pet Jul 10, 2009 11:33 pm
Na ovom području se nalaze tragovi naselja još iz kamenog doba, najviše pokraj Dunava. Ima mnogo tragova iz bronzanog doba, kao i tragova prisustva raznih naroda: Kelta, Rimljana, Dacana, Huna, Slovena, Germana,Avara. Sloveni se u Bačkoj prvi put pominju u 6. veku.
Posle zauzimanja panonskog basena od strane Ugara, javljaju se kao stanovnici Bačke Mađari koji su nastanili najveci deo teritorije danasnje Vojvodine, gde su zatekli ostatke Avara, slovensko i franačko stanovnistvo.Mađarski vladar, Sveti Stefan (Vajk), osnovao je gradove Bač i Bodrog, kao glavne gradove istoimenih županija. Između ovih županija išla je granica približno današnjim kanalom Dunav-Tisa-Dunav.
Istorija Bačkog Monoštora zadire u duboku prošlost.Prvi put se spominje 1250.godine. Vezuje se za prostore nekadašnje slavne tvrdjave i utvrdjenja zvane Castrum Bodrogh i istorijskog kraljevskog grada Bodrog, kao sedišta Bodroške županije, na lokalitetu nekadašnjeg toka i korita Starog Dunava. Bodrog je u ono vreme bio ne samo zemljano utvrdjenje i sedište županije, nego i raskrsnica puteva.
Pored grada Bodroga, spominje se i Bodrog Monoštor kao i tvrđava Bartanj (Bortanj) u Kozarskoj šumi između Bezdana i Monoštora, čije se iskopine još pronalaze. Postojanje ove tvrdjave tako blizu Bodroga vezuje se za početak potonuća Bodroga u Dunav. Tokom turske okupacije, a pesebno posle Mohačke bitke 1526. samostan i naselje je opustelo. Posle Turaka u ove krajeve u 16. veku dolaze Šokci iz Bosne pod vođstvom Franjevaca koji su krstili, vjenčavali i osnivali škole. Okupljali su djecu i učili ih na daščicama pisati i čitati.
1730. god. spojene su Bodroška i Bačka županija u jednu upravnu administrativnu teritorijalnu jedinicu, da bi od 1786. god. Sombor postao njeno sedište.
Nastanak Monoštora vezuje se za vreme negde oko 1722. godine, na današnjem ostrvu Siga, gde još uvek postoje ostaci zidina (Staro selo), a kasnije je selo zbog konstantnih poplava premešteno na današnju lokaciju.Dokazi govore da je Bački Monoštor i pre ovoga postojao kao selo na današnjoj lokaciji, znači i pre dolaska stanovnika »Donjeg Monoštora« na Sigi. To mesto je u ono vreme bilo poznato pod različitim nazivima:Bodrog Monoštor, Bath Monostor, Donji Monoštor, Monostorszeg, Bacz Monostor, odnosno Bački Monoštor.
Monoštor ima svoj pečat sa grbom: Veliki krst sa jedne strane, a s druge mač sa natpisom “Sigillum Monostorszeg” 1770 godine. Seoska škola je bila crkvena ( XVIII vek ). Sve kuce u selu su bile nabijače sa trskom, takva je bila i škola i opština. Poštu i poštansku štedionicu selo je imalo već 1806. Godine.
Župa Bački Monoštor osnovana je godine 1722. Ima toranj, dva zvona, posvećena je sv.Petru i Pavlu. Ima tri oltara. Glavni sv.Petra i Pavla, zatim Blažene Djevice Marije i sv.Antuna. Ova sadašnja crkva je građena 1752 godine, a produžena i povišena 1806 godine. Posvećena je isto sv. Petru i Pavlu. Ima zvonik sa dva zvona. Ima pet oltara: Veliki, sv. Križa, Gospin, sv.Antuna i sv. Martina. Godine 1974. Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika i kulture proglasio je da određeni objekti u crkvi imaju svojstvo »spomenika kulture«.1802. godine završen je Francov kanal (Veliki bački kanal), tada se formira mašinska radionica, budući Brodoremont.
Prva škola zida se 1826. god., zgrada Velike škole sazidana je 1907. god., samo u prvom razredu bilo je 277 učenika. 1864. god., uvodi se telegraf, a vodna zajednica osniva se 1883. godine. 1870. godine 3/4 zemlje prešlo je u ruke jevrejskih veleposednika, a kao dokaz tog vremena sačuvano je jevrejsko groblje. Kalvarija je sagrađena 1890, godine.,1907. godine Nadj Bela sazidao je kapelu. 1913. godine u Monoštor je ušao prvi automobil.
1914. godine izbija I svetski rat i tim povodom bivaju mobilisani svi stanovnici šokačke, madjarske, nemačke i romske nacionalnosti.
1920. godine prilikom izgradnje kaštela veleposednika Nandora Vamošera na Klisi, nadjeno je nekoliko skeleta i cigli velikog formata za koje se pretpostavlja da su iz rimskog perioda.
Za vreme II svetskog rata, 1941. godine mađarski vojnici ulaze u selo i spaljuju svih 400 knjiga Šokačke čitaonice, a meštani su odvodjeni u logore i na prisilan rad ( »u munkaše«). Fudbaleri su se i dalje takmičili,vatrogasci paradirali, a nemački Kulturbund je davao priredbe. To je trajalo do 13. oktobra 1944. godine kad sudelovi nemačkih snaga prošli kroz selo idući prema Batini, tada je ondašnji župnik Matija Zvekanović organizovao molitve i zavetovao se da će se u Monoštoru svake godine na taj dan držati misa zahvalnica, jer nije došlo do stradanja. I do danas je održana tradicija okupljanja u crkvi 13.X sa velikom svečanošću i mnogobrojnim gostima – zavitni dan.
Nakon drugog svetskog rata selo se urbanizuje, razvija se infrastruktura, a evo danas i turizam.1955. godine, tadašnji Zavod za zaštitu prirode i naučno proučavanje prirodnih retkosti, 1000 ha monoštorskih šuma stavlja pod zaštitu, kao pribežište orla belorepana i crne rode. Kasnije 1963. godine Narodni odbor opštine Sombor donosi rešenje kojim 600 ha mešovitih šuma sa područja monoštorskog rita proglašava Strogim prirodnim rezervatom. 1978. godine još se 74,93 ha monoštorskih šuma proglašava Specijalnim rezervatom prirode, a 6,06 ha prirodnim spomenicima. 1982. godine donešena je odluka o proglašenju Regionalnog parka »Gornje Podunavlje«.
Vlada Republike Srbije u julu 2001. godine donosi Uredbu kojom se 19.648 ha površine na teritorirji opština Sombor i Apatin proglašava Specijalnim rezervatom prirode »Gornje Podunavlje«, odnosno prirodnim dobrom Prve kategorije. Gornje Podunavlje nalazi se pod jakim uticajem Dunava i njegovog vodnog režima i upravo je to uzrok izuzetnog biodivetziteta ovog područja. Mnoge retke i ugrožene vrste našle su tu utočište, a verovatno zato što su ljudske aktivnosti oduvek bile ograničene u ovom području, zahvaljujući relativnoj nepristupačnosti ovih terena, odvajkada je stanište ritskog jelena, srndaća, divlje svinje, lisice, kune, jazavca, orla belorepana, crne rode i drugih životinjskih vrsta. Ovi plavni tereni predstavljaju idealno mrestilište svih vrsta dunavske ribe. Što se, pak,medjunarodnog aspekta zaštite tiče, Gornje Podunavlje se zbog izuzetnog bogatstva ornitofaune nalazi na listi IBA (Important bird area), koje se ogleda u bogatstvu retkih i ugroženih vrsta na gnježdjenju, kao i značaju na migraciji i zimovanju severnih populacija ptica.
Posle zauzimanja panonskog basena od strane Ugara, javljaju se kao stanovnici Bačke Mađari koji su nastanili najveci deo teritorije danasnje Vojvodine, gde su zatekli ostatke Avara, slovensko i franačko stanovnistvo.Mađarski vladar, Sveti Stefan (Vajk), osnovao je gradove Bač i Bodrog, kao glavne gradove istoimenih županija. Između ovih županija išla je granica približno današnjim kanalom Dunav-Tisa-Dunav.
Istorija Bačkog Monoštora zadire u duboku prošlost.Prvi put se spominje 1250.godine. Vezuje se za prostore nekadašnje slavne tvrdjave i utvrdjenja zvane Castrum Bodrogh i istorijskog kraljevskog grada Bodrog, kao sedišta Bodroške županije, na lokalitetu nekadašnjeg toka i korita Starog Dunava. Bodrog je u ono vreme bio ne samo zemljano utvrdjenje i sedište županije, nego i raskrsnica puteva.
Pored grada Bodroga, spominje se i Bodrog Monoštor kao i tvrđava Bartanj (Bortanj) u Kozarskoj šumi između Bezdana i Monoštora, čije se iskopine još pronalaze. Postojanje ove tvrdjave tako blizu Bodroga vezuje se za početak potonuća Bodroga u Dunav. Tokom turske okupacije, a pesebno posle Mohačke bitke 1526. samostan i naselje je opustelo. Posle Turaka u ove krajeve u 16. veku dolaze Šokci iz Bosne pod vođstvom Franjevaca koji su krstili, vjenčavali i osnivali škole. Okupljali su djecu i učili ih na daščicama pisati i čitati.
1730. god. spojene su Bodroška i Bačka županija u jednu upravnu administrativnu teritorijalnu jedinicu, da bi od 1786. god. Sombor postao njeno sedište.
Nastanak Monoštora vezuje se za vreme negde oko 1722. godine, na današnjem ostrvu Siga, gde još uvek postoje ostaci zidina (Staro selo), a kasnije je selo zbog konstantnih poplava premešteno na današnju lokaciju.Dokazi govore da je Bački Monoštor i pre ovoga postojao kao selo na današnjoj lokaciji, znači i pre dolaska stanovnika »Donjeg Monoštora« na Sigi. To mesto je u ono vreme bilo poznato pod različitim nazivima:Bodrog Monoštor, Bath Monostor, Donji Monoštor, Monostorszeg, Bacz Monostor, odnosno Bački Monoštor.
Monoštor ima svoj pečat sa grbom: Veliki krst sa jedne strane, a s druge mač sa natpisom “Sigillum Monostorszeg” 1770 godine. Seoska škola je bila crkvena ( XVIII vek ). Sve kuce u selu su bile nabijače sa trskom, takva je bila i škola i opština. Poštu i poštansku štedionicu selo je imalo već 1806. Godine.
Župa Bački Monoštor osnovana je godine 1722. Ima toranj, dva zvona, posvećena je sv.Petru i Pavlu. Ima tri oltara. Glavni sv.Petra i Pavla, zatim Blažene Djevice Marije i sv.Antuna. Ova sadašnja crkva je građena 1752 godine, a produžena i povišena 1806 godine. Posvećena je isto sv. Petru i Pavlu. Ima zvonik sa dva zvona. Ima pet oltara: Veliki, sv. Križa, Gospin, sv.Antuna i sv. Martina. Godine 1974. Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika i kulture proglasio je da određeni objekti u crkvi imaju svojstvo »spomenika kulture«.1802. godine završen je Francov kanal (Veliki bački kanal), tada se formira mašinska radionica, budući Brodoremont.
Prva škola zida se 1826. god., zgrada Velike škole sazidana je 1907. god., samo u prvom razredu bilo je 277 učenika. 1864. god., uvodi se telegraf, a vodna zajednica osniva se 1883. godine. 1870. godine 3/4 zemlje prešlo je u ruke jevrejskih veleposednika, a kao dokaz tog vremena sačuvano je jevrejsko groblje. Kalvarija je sagrađena 1890, godine.,1907. godine Nadj Bela sazidao je kapelu. 1913. godine u Monoštor je ušao prvi automobil.
1914. godine izbija I svetski rat i tim povodom bivaju mobilisani svi stanovnici šokačke, madjarske, nemačke i romske nacionalnosti.
1920. godine prilikom izgradnje kaštela veleposednika Nandora Vamošera na Klisi, nadjeno je nekoliko skeleta i cigli velikog formata za koje se pretpostavlja da su iz rimskog perioda.
Za vreme II svetskog rata, 1941. godine mađarski vojnici ulaze u selo i spaljuju svih 400 knjiga Šokačke čitaonice, a meštani su odvodjeni u logore i na prisilan rad ( »u munkaše«). Fudbaleri su se i dalje takmičili,vatrogasci paradirali, a nemački Kulturbund je davao priredbe. To je trajalo do 13. oktobra 1944. godine kad sudelovi nemačkih snaga prošli kroz selo idući prema Batini, tada je ondašnji župnik Matija Zvekanović organizovao molitve i zavetovao se da će se u Monoštoru svake godine na taj dan držati misa zahvalnica, jer nije došlo do stradanja. I do danas je održana tradicija okupljanja u crkvi 13.X sa velikom svečanošću i mnogobrojnim gostima – zavitni dan.
Nakon drugog svetskog rata selo se urbanizuje, razvija se infrastruktura, a evo danas i turizam.1955. godine, tadašnji Zavod za zaštitu prirode i naučno proučavanje prirodnih retkosti, 1000 ha monoštorskih šuma stavlja pod zaštitu, kao pribežište orla belorepana i crne rode. Kasnije 1963. godine Narodni odbor opštine Sombor donosi rešenje kojim 600 ha mešovitih šuma sa područja monoštorskog rita proglašava Strogim prirodnim rezervatom. 1978. godine još se 74,93 ha monoštorskih šuma proglašava Specijalnim rezervatom prirode, a 6,06 ha prirodnim spomenicima. 1982. godine donešena je odluka o proglašenju Regionalnog parka »Gornje Podunavlje«.
Vlada Republike Srbije u julu 2001. godine donosi Uredbu kojom se 19.648 ha površine na teritorirji opština Sombor i Apatin proglašava Specijalnim rezervatom prirode »Gornje Podunavlje«, odnosno prirodnim dobrom Prve kategorije. Gornje Podunavlje nalazi se pod jakim uticajem Dunava i njegovog vodnog režima i upravo je to uzrok izuzetnog biodivetziteta ovog područja. Mnoge retke i ugrožene vrste našle su tu utočište, a verovatno zato što su ljudske aktivnosti oduvek bile ograničene u ovom području, zahvaljujući relativnoj nepristupačnosti ovih terena, odvajkada je stanište ritskog jelena, srndaća, divlje svinje, lisice, kune, jazavca, orla belorepana, crne rode i drugih životinjskih vrsta. Ovi plavni tereni predstavljaju idealno mrestilište svih vrsta dunavske ribe. Što se, pak,medjunarodnog aspekta zaštite tiče, Gornje Podunavlje se zbog izuzetnog bogatstva ornitofaune nalazi na listi IBA (Important bird area), koje se ogleda u bogatstvu retkih i ugroženih vrsta na gnježdjenju, kao i značaju na migraciji i zimovanju severnih populacija ptica.
Dozvole ovog foruma:
Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu