Smak

Radomir Mihajlović Točak XE “Mihajlović, Radomir Točak” (rođen 13. juna 1950. u Čačku) od pete godine svira razne žičane instrumente, a od devete se usredsredio na gitaru. U leto 1959. godine je nastradao na đačkom izletu i iščašio nogu u kuku. Pet godina je proveo po bolnicama, vezan za krevet ali je sve vreme vežbao gitaru. Po izlasku iz bolnice je završio osnovnu školu i sasvim se posvetio muzici. Jedno vreme je bio član grupe Dečaci sa Morave, a 1970. godine je svirao po klubovima u Belgiji. Krajem 1971. godine se vratio u Čačak gde je svirao po parkovima i kafanama. U Kragujevcu je tada delovala progresivna rock grupa Gentry u kojoj su bili pevač i gitarista Slobodan Kominac Koma XE “Kominac, Slobodan Koma” (ex Daleki horizonti) i basista Zoran Milanović XE “Milanović, Zoran” (ex Senke, rođen 1952. u Kragujevcu). Ponudu da im se pridruži, Točak je uslovio dovođenjem perspektivnog bubnjara Slobodana Stojanovića Kepe XE “Stojanović, Slobodan Kepa” (ex Bluz projekcija, rođen 1950. u Kraljevu).

Decembra 1971. godine na relaciji Čačak-Kraljevo-Kragujevac su formirali grupu Smak. Sa njima je nastupao i orguljaš Miša Nikolić XE “Nikolić, Miša” . U to vreme u Kragujevcu je bio pripreman dramski kolaž pod nazivom “Smak sveta”, inspirisan rock operom “Kosa”, pa su odabrali zvučno ime Smak. Doduše, predstava nikad nije izvedena a oni su za naziv jedno vreme govorili da je skraćenica za “Samostalni muzički ansambl Kragujevac”. Kroz prvu fazu razvoja grupe u njihovim redovima su se često smenjivali pevači. Najčešće su nastupali po Šumadiji, svirajući svetske rock hitove na igrankama, ali su često rasterivali publiku svojim dugim improvizacijama. Period od nastanka do 1973. godine proveli su u aktivnom komponovanju. Tada je Točak napravio serijal od dvadeset dva instrumentala, od “Biska 2” do “Biska 23”, a pesme su posvećene njegovom i Kepinom prijatelju Predragu Albiću Biski XE “Albić, Predrag Biska” . U tim pesmama su postavili osnovu svog zvuka, svirali su progresivni rock sa jazz elementima, ali su često zalazili u blues. Leto 1972. godine su proveli na svirkama u Dubrovniku, a po povratku su nastavili da nastupaju po Srbiji. Aprila 1973. godine su na Gitarijadi u Požarevcu podelili prvo mesto sa lokalnom grupom Dijamanti, koja je ujedno i organizovala to takmičenje. U leto iste godine su pobedili na Festivalu pop muzike u banatskom selu Sanad. Posle serije izmenjenih pevača oktobra meseca u grupu je došao Boris Aranđelović XE “Aranđelović, Boris” (rođen 1948. u Kragujevcu). Pre toga se nije aktivno bavio muzikom, a jedno vreme je živeo u Australiji. Na audiciji je prošao zahvaljujući visokom tenoru i jer je uspešno otpevao pesmu “Child In Time” sastava Deep Purple.

Na ploči “Leteća diskoteka” (PGP RTB 1973.) koju je sastavio Zoran
Modli XE “Modli, Zoran” objavljen je i njihov snimak teme “Biska 2” u
verziji sa pevanjem. Početkom 1974. godine su radili snimke za prvi
singl i razmišljali o orguljašu. Mesto su ponudili Tihomiru Asanoviću
(ex The Generals, Time), ali ih je on odbio jer je planirao osnivanje
Jugoslovenske pop selekcije. Prvi singl sa pesmama “Živim ja” (ranije
se zvala “Biska 13”) i “Biska 16” su objavili marta 1974. godine. U
pesmi “Živim ja” je gostovao flautista Sreten Tasić Tasa XE “Tasić,
Sreten Tasa” (ex Porodična manufaktura crnog hleba, Oliver), a u vreme
snimanja se slučajno zatekao u studiju. Prvi put su dobili priliku da
se na pravi način predstave u Beogradu 10. novembra 1974. godine na
rođendanu emisije “Veče uz radio”. Nastupali su u Domu sindikata sa
Bijelim dugmetom, Pop mašinom i drugim grupama. Par dana kasnije su
trijumfovali na samostalnom koncertu na Filološkom fakultetu. Tada je
prvi put sa njima kao gost nastupao orguljaš Lazar Ristovski iz
Kraljeva, a redovan član je postao januara 1975. godine. Ristovski
(rođen 1956. u Novom Pazaru) je pre toga svirao u grupi Bezimeni, zatim
je bio u orkestru Bokija Miloševića i pratio Lepu Lukić na koncertima.
Krajem januara 1975. godine Smak je svirao sa mađarskom grupom Omega u
Domu sindikata. Februara su nastupali na rock večeri Opatijskog
festivala, pa u Zagrebu na smotri najboljih gitarista Kongres rock
majstora, ali Točak uprkos čuđenju mnogih nije izabran u četvoricu
najboljih, samo zbog toga što nije bio ekskluzivac Jugotona. Polovinom
marta su svirali kao predgrupa na koncertu sastava Deep Purple u
Beogradu. Aprila 1975. godine dogodilo se nešto nesvakidašnje na
diskografskom tržištu. U isto vreme su izašla dva ista singla, ali
objavljena u različitim kućama. Suzy i RTV Ljubljana su imali ugovore
sa Smakom, pa su požurili da objave singl sa tadašnjim apsolutnim
hitom, instrumentalom “Ulazak u harem” (pesmu je komponovao Dragoljub
Jaraković Jarak XE “Jaraković, Dragoljub Jarak” , Točkov učitelj
gitare), a samo su B-strane bile različite. Skandal se brzo smirio, a
oni su maja meseca krenuli sa Bijelim dugmetom i istočnonemačkom grupom
Phadys na svirke po Hrvatskoj i Bosni. Imali su i kraće turneje sa
mađarskim sastavom Sirius i austrijskom grupom Gipsy Love. Krajem maja
su nastupali na festivalu BOOM u Zagrebu. Ubrzo su pristupili snimanju
debi albuma “Smak” na kome je pet kompozicija. A-stranu su činile
jednostavnije “Perle”, “Mračni mol”, “Blues u parku” i skraćena “Biska
2”, dok je B-stranu popunio dvadesetominutni instrumental “Put od
balona” koji se u originalu zvao “Biska 20”. U početku je tekstove za
Smak pisao isključivo Točak, a onda su potražili usluge Mirka Glišića
XE “Glišić, Mirko” iz Kragujevca koji je sa njima sarađivao i na
sledećim pločama. Album je još više uzdigao kult status grupe i
gitariste Točka, što je potvrdila njihova uspešna turneja i tronedeljni
nastupi po Istočnoj Nemačkoj. Aprila 1976. godine su objavili maksi
singl sa udarnim hitom “Satelit”. Omot singla je bio na otvaranje, pa
kad se raširi iskakao je mali satelit kao u dečjim slikovnicama, tako
da je bila jasna intencija izdavačke kuće da napravi što komercijalniji
proizvod. Juna meseca su odlično dočekani na BOOM festivalu u Beogradu.
Promociju maksi singla “Satelit” su organizovali na viskom nivou. RTV
Ljubljana je jula 1976. godine pozvala dvadesetak novinara na let od
Beograda do Njujorka, te je singl improvizovanom svirkom predstavljen u
avionu. U Njujorku su se zadržali nedelju dana, snimili su spot i
nastupali u klubu iseljenika iz Banata.

Po povratku iz Amerike, Točak je snimio instrumentalni solo album
nazvan jednostavno “R. M. Točak”. Oktobra su objavili singl sa pesmama
“Ljudi nije fer” i “El dumo” povodom koga je na televiziji emitovan
jednočasovni dokumentarni film snimljen u Njujorku. U to vreme je Laza
Ristovski izveo senzacionalni transfer prelaskom u Bijelo dugme, a
novembra 1976. godine je novi član Smaka postao klavijaturista Miki
Petkovski XE “Petkovski, Miki” iz Skoplja (rođen 1951.), bivši član
grupe Breg. Petkovski je diplomirao na Muzičkoj akademiji, odsek
violončelo u klasi profesora Andrea Navare. U godišnjoj anketi čitalaca
lista “Džuboks”, grupa je osvojila visoke pozicije. U proleće 1977.
godine su u Londonu snimili ambiciozan album “Crna dama”. Ploču otvara
naslovna pesma u hard rock maniru, a za njom sledi balada “Stvar
ljubavi”. Na nju se nastavlja komplikovani instrumental “Domaći
zadatak” u kome je u starinskom maniru odsviran dug solo na bubnjevima
i basu. Tema se sastoji iz nekoliko delova, obiluje neparnim ritmovima,
posebno pogodnim Mikiju Petkovskom koji je demonstrirao znanje na
orguljama, električnom klaviru i sintiju. B-stranu započinje tema “Alo”
u kojoj je glas Borisa Arandjelovića tretiran kao instrument, dakle kao
skat, i nadmeće se u dijaloškoj formi sa gitarom. Autor pesme “Tegoba”
je Miki Petkovski i u njoj je izneo svoje simpatije ka jazz rocku.
Ostale pesme komponovao je Točak, a tekstove je pisao Mirko Glišić.
Ploču zatvaraju pomalo etno orijentisana “Daire” i “Plava pesma” u
kojima su gostovali gudači Harmonium Quartet iz Londona. Album je u
luksuzan omot upakovao Dragan S. Stefanović XE “Stefanović, Dragan S.”
, a produkciju je uradio Martin Levan. Tema “Domaći zadatak” bila je
zlobno upućena tada konkurentskoj grupi Bijelo dugme, u stilu “kada
nauče tako da sviraju neka se jave”. Ploča je ostvarila zlatan tiraž,
dobila je pozitivne kritike, mada su novinarima zasmetali tanki i
banalni tekstovi. Album su promovisali velikom turnejom, svirali su u
prepunom “Pioniru” i nastupali na novosadskom BOOM festivalu. Na osnovu
te ploče su potpisali ugovor sa nemačkom izdavačkom kućom Bellaphon,
koja je za evropsko tržište objavila album “Black Lady” sa tekstovima
na engleskom. U engleskom časopisu “Melody Maker” je izašla kritika u
kojoj je izneseno mišljenje da je Smak loša kopija grupa Taste i Deep
Purple, dok je američki list “Giutar Player” pozitivno pisao o ploči. U
godišnjoj anketi “Džuboksa” su dobili priznanja kao grupa godine, za
najbolji album, singl, omot ploče, a i muzičari su pojedinačno na prvim
mestima. Januara 1978. godine na festivalu MIDEM u Kanu, album “Crna
dama” su otkupile američka firma Fantasy i španski ogranak kuće RCA.
Ali je serija koncerata koje su otaljavali uticala da im popularnost
opadne u Srbiji, pa su u proleće 1978. godine održali koncert u
polupraznoj hali “Pionir”. U maju su gostovali na Internacionalnom
festivalu rock muzike u poljskom gradu Poznanju. Sa engleskim toncima
su u beogradskom Studiju V snimili maksi singl sa pesmama “Nevidljive
terazije” i “Hitopadeza”. Godine 1978. Miki Petkovski je otišao u JNA i
više se nije vratio u grupu. Objavio je solo album “Ko zna” (PGP RTB
1979.) na kome su učestvovali članovi grupa Smak, Leb i sol, Laza
Ristovski, Gordana Ivandić XE “Ivandić, Gordana” (vokal) i
perkusionista Dejvid Mos XE “Mos, Dejvid” (David Moss). Producent je
bio Josip Boček XE “Boček, Josip” , a na albumu su pored jazz rock
instrumentala (tema “Katarza” je još iz vremena grupe Breg) i rock
numere neujednačenog kvaliteta.

Novi klavijaturista Smaka postao je Tibor Levai XE “Levai, Tibor”
koji je pre toga svirao u Orkestru RTV Novi Sad. U to vreme je nastao
problem oko Točkovih tekstova kojima ostatak grupe nije bio zadovoljan.
U lošoj atmosferi su u jesen 1978. godine snimili LP “Stranice našeg
vremena” urađen u maniru progresivne faze Korni grupe. Album je sniman
u selu u blizini Oksforda, englesku verziju “Pages Of Our Time – Dub In
The Middle” je objavio Bellaphon, a PGP RTB je domaću verziju izdao
licencno. Ploču su producirali članovi grupe sa snimateljem Berijem
Hemondom (Barry Hammond), a kao gost je učestvovao Dejvid Mos. Muziku i
deo tekstova uradio je Točak, a gostujući tekstopisac bio je pesnik iz
Kragujevca Zoran Petrović čije je radove kritika sasekla. Pored
premijernih: “Ponoćni lovac (Biska 18)”, “Tendži tandži”, “Nebo je samo
drum bez dna”, na ploči je obnovljena verzija starog instrumentalnog
hita “Ulazak u harem”. Posle te ploče je grupu napustio Tibor Levai,
ali je iz grupe krajem 1978. godine otišao i Točak. Povod za razlaz
bilo je Točkovo insistiranje na njegovim tekstovima i to da na
engleskoj verziji albuma “Stranice našeg vremena” budu tekstovi Dejvida
Mosa sa čime se ostali članovi nisu složili. Grupa je imala nekoliko
nastupa sa Dadom Topićem i klavijaturistom Krisom Nikolsom XE “Nikols,
Kris” (ex Time), a u kombinaciji je bio gitarista Srđan Miodragović XE
“Miodragović, Srđan” (ex Mirni ljudi). Ipak, početkom 1979. godine
Točak se vratio u grupu, a sa njim i Laza Ristovski, razočaran stanjem
u Bijelom dugmetu i lošom prođom ploče koju je snimio sa Ipetom
Ivandićem. Sa Dadom Topićem Smak je 1979. godine snimio maksi singl sa
pesmama “Na Balkanu” i “Gore dole”, na tekstove Marine Tucaković XE
“Tucaković, Marina” . U to vreme su sporazumno prekinuli ugovor sa
firmom Bellaphon. Nemci su očekivali da će Smak postići veći uspeh i
prihvatiti planirane turneje, a grupa je bila nezadovoljna njihovim
propagandnim radom za evropska izdanja. Dodatni problem je izbio kada
je Dejvid Mos tužio Bellaphon jer su po njegovoj ideji album “Stranice
našeg vremena” za strano tržište nazvali “Dub In The Middle”. Proces je
dobio, kao i odšetu od 10 000 dolara, što se nemačkim urednicima nikako
nije dopalo. Početkom 1980. godine pripremali su ploču “Rock cirkus” na
kojoj je trebalo da se ostvari kompromisno viđenje muzike svih članova.
U produkciji Dade Topića napravili su hard rock orijentisano delo, sa
očiglednim komercijalnim pretenzijama koje je najviše bilo kritikovano
zbog tekstova Marine Tucaković i Mirka Glišića, naročito u njegovoj
prilično besmislenoj pesmi “La kukarača”. Sećanje na raniju fazu su
demonstrirali u “Instrumental Baby”, “Hirošima” i “Ogledalo”. Ploča je
objavljena u vreme smrti druga J.B. Tita, tako da koncertne promocije
gotovo i nije bilo. U to vreme punka i novog talasa, ipak su delovali
sasvim anahrono i juna 1981. godine su odlučili da prestanu sa radom.
Na Kalemegdanu su u Rockoteci održali oproštajni koncert kome je
prisustvovalo oko 6 000 vernih obožavalaca. Na koncertu su izveli deo
materijala sa tada tek snimljenog albuma “Zašto ne volim sneg”, a u
pesmi “Na Balkanu” pridružio im se Dado Topić. “Zašto ne volim sneg” je
u startu bila zamišljena kao Točkova solo ploča, ali je na insistiranje
PGP RTB-a, objavljena pod firmom Smak. Stoga na njoj nije pevao Boris
Aranđelović, već Dado Topić i Zoran Živanović Hoze XE “Živanović, Zoran
Hoze” iz grupe Mama Co Co. Album, sastavljen pretežno od instrumentala
doneo je prilično turobnu atmosferu jer ga je Točak posvetio preminulom
bratu. Na ploči je i obrada narodne pesme “Zajdi zajdi” koju je
komponovao Aleksandar Sarijevski XE “Sarijevski, Aleksandar”.
Po završenoj oproštajnoj turneji sa radom su prestali septembra
1981. godine, a članovi su se posvetili solo projektima. U to vreme je
figurirala ideja da Točak, Kepa i Dado Topić oforme grupu koja bi se
zvala Tito ali to nije realizovano. Točak je u Beogradu i Kragujevcu
osnovao školu za gitariste kroz koju je tokom ovih godina prošlo mnogo
učenika. Godine 1982. je objavio singl sa temama “Mantilia” i
“Specijalka”. Na sledećem maksi singlu, ponudio je instrumentalnu
obradu teme “Marš na Drinu”, koju je snimio sa basistom Lolom
Andrijićem XE “Andrijić, Lola” (rođen 1949.) i Dejvidom Mosom, jer je
sa njima često nastupao u to vreme. Boris Aranđelović je snimio album
“Iz profila” (Diskoton 1982.) na kome su pored kolega iz Smaka svirali
gitarista Bata Kostić XE “Kostić, Miodrag Bata” (YU grupa) i
saksofonista Jova Maljoković XE “Maljoković, Jova” . Po objavljivanju
te ploče, Boris je otišao u London gde se najmanje bavio muzikom. Kepa
Stojanović je oktobra 1982. godine osnovao grupu Cveće, u kojoj su bili
klavijaturista Kris Nikols, pevač Miodrag Babalj, gitarista Srećko
Maksimović XE “Maksimović, Srećko” (ex Vatra, Krvna grupa) i basista
Branko Pavlović Stenli XE “Pavlović, Branko Stenli” . Sa njima je
objavio LP “Polenov prah” (PGP RTB 1983.) ali je grupa u vreme izlaska
ploče već prestala sa radom. Kepa je zatim svirao u beogradskom hotelu
“Mažestik”, nemačkim klubovima, po Sovjetskom Savezu i učestovovao je
na snimanju hitova Tome Zdravkovića XE “Zdravković, Toma” “Ej, Branka,
Branka” i “Kiša je padala”. Polovinom oktobra 1986. godine Smak se
ponovo okupio u staroj postavi i sa novim klavijaturistom Milanom
Đurđevićem XE “Đurđević, Milan” (ex Nova zemlja). Snimili su loše
ocenjen LP “Smak 86.” na kome je Točak bio producent, autor tekstova i
otpevao je glavni vokal u pesmi “Kornjačina koža”. Gostujući
klavijaturisti bili su Kris Nikols, Miša Komnenić i Vlada Nikodijević
XE “Nikodijević, Vlada” . Posle kraće turneje, opet su prestali sa
radom, mada su održavali tradiciju da maja meseca zasviraju na ponoćnom
koncertu u Kragujevcu. Kepa je u to vreme pokrenuo bubnjarsku školu, a
jedno vreme je svirao narodnjake kod nas i u Evropi. U okviru
zajedničkog koncerta Legende YU rocka, održanog u Zagrebu 25. maja
1987. godine nastupali su Točak, Lola Andrijić i Dejvid Mos pod imenom
R.M. Točak Band. Na duplom koncertnom albumu “Legende YU rocka”
(Jugoton 1987.) zabeležena je njihova kompozicija “Because”. Smak se
treći put okupio maja 1992. godine posle kragujevačkog ponoćnog
koncerta. Klavijature je opet svirao Laza Ristovski. Bez preteranih
ambicija su svirali tri koncerta u Beogradu i nekoliko po Srbiji. U to
vreme im je izašla kompilacija “Retrospektiva”, kasetno izdanje ploče
na engleskom “The Pages Of Our Time” i koncertna kaseta “odLIVEno”, sa
junskih nastupa u Sava centru. Na njoj su, pored njihovih pesama,
obrade “Crossroads”, “Tobacco Road” i narodna “Ukor”. Posle toga opet
su prestali sa radom.

Godine 1993. Točak je komponovao muziku za film “Vizantijsko plavo”
reditelja Dragana Marinkovića XE “Marinković, Dragan” i za nju je dobio
nagradu “Kristalna prizma”. Materijal je uradio sa svojom grupom TEK,
koju su činili Kepa Stojanović, njegov sin, takođe bubnjar Dejan XE
“Stojanović, Dejan” i basista Milan Milosavljević XE “Milosavljević,
Milan” . Kao gosti su nastupili Marija Mihajlović XE “Mihajlović,
Marija” , Laza Ristovski, Zoran Milanović, klavijaturista Miroslav
Savić i saksofonista Nenad Petrović XE “Petrović, Nenad” . Uz svoje
kompozicije, Točak je snimio i nekoliko narodnih motiva (među kojima i
“Zajdi Zajdi”) kao i teme Miroslava Savića i Dragana Stefanovića.
Godine 1994. Točak i Kepa su još jednom pokrenuli Smak sa mladim
snagama: drugi komplet bubnjeva svirao je Dejan Stojanović, pevač je
bio Dejan Najdanović Najda XE “Najdanović, Dejan Najda” (ex Kramer),
basista Vlada Samardžić XE “Samardžić, Vlada” (svirao jazz sa Vasilom
Hadžimanovim) i gitarista Milan Milosavljević XE “Milosavljević, Milan”
(ex Alhambra). Snimili su CD “Bioskop Fox” koji je producirao Točak.
On je autor muzike za svih četrnaest pesama, a napisao je deo tekstova.
Ostale tekstove su napisali Zoran Amar XE “Amar, Zoran” , Predrag
Drčelić Skaki XE “Drčelić, Predrag Skaki” (pevač punk grupe Trula
koalicija), Jovan Nikolić i Nikola Mihailović. Uvodna tema “Lisica”
inspirisana je Hendriksovom “Foxy Lady”. Po objavljivanju diska
odsvirali su seriju koncerata u Jugoslaviji ali bez očekivanog uspeha.
Godine 1996. RTV Slovenija je objavila kompilacijski CD “The Best Of
Smak”. U proleće 1997. godine su svirali seriju koncerata u Sloveniji.
Maja iste godine u kragujevačkom bioskopu “Šumadija” su se odlučili za
neobičan eksperiment. Svirali su koncert bez prisustva publike i taj
materijal objavili na duplom disku “Live Without Audience”. Ploča je
ponudila dvadeset dve teme iz svih faza karijere grupe, a novi basista
je postao Sale Marković. Na sledećem disku “Egregor”, samo jedna pesma
ima tekst, dok u ostalim Najda demonstrira skat pevanje. Pesma “5. maj”
je posvećena grupi Led Zeppelin, a u temi “SOS” upotrebljeni su
semplovi Titovog govora sa mitinga iz 1948. godine, starih narodnih
pevača Vuke Šeherović i Mijata Mijatovića i nepoznatog spikera Radio
Beograda iz vremena okupacije. Ploču su producirali Točak i Saša Habić.
Na disku “Istorija” objavljen je još jedan pregled minulog rada, a kao
bonus prvi put je objavljena pesma “Blues od vina” snimljena na
rođendanskom koncertu emisije “Veče uz radio” 1974. godine. Koncert
koji su Točak, Kepa, bubnjar Dejan Stojanović Kepa Jr. i basista Milan
Milosavljević održali kao grupa TEK u Nišu 1994. godine objavljen je na
disku “Niš 1994” (Active Time 2002.). Te večeri su svirali materijal iz
filma “Vizantijsko plavo” i teme jazz i blues velikana. Nastup koji su
održali 3. marta 2000. godine u kragujevačkom bioskopu “La Cinema”
objavljen je na disku “Live – klub La Cinema”. Posle toga su, po ko zna
koji put prestali sa radom. Na disku “Antologija!” sa Dejanom
Najdanovićem su ponovo snimili svoje stare pesme. U jesen 2006. godine
PGP RTS je reizdao remiksovane materijale sa ploče »Crna dama«.

Točak je radio muziku za TV film “Božićna pesma” u režiji Nikole
Lorencina. Pisao je kolumne u kragujevačkom listu “Pogledi”. Boris
Aranđelović je početkom 1999. godine sa grupom Dinosaurusi snimio disk
“Milion godina” (ITMM 2001.). Muziku su komponovali gitarista Bata
Kostić (ex YU grupa), Džimi Barns (Jimmy Barnes) i R. M. Točak.
Tekstove su napisali Marina Tucaković i Ranko Slijepčević, a na ploči
su svirali Bata Kostić, Laza Ristovski, Kepa Stojanović, Zoran
Milanović, Pera Joe i gitarista Saša Ranđelović. Knjigu “Nevidljive
terazije” (Krug 2000.) o bubnjaru Kepi napisao je novinar Mirko
Jakovljević XE “Jakovljević, Mirko” . Basista Lola Andrijić je umro 24.
marta 2004. godine. Laza Ristovski je preminuo 6. oktobra 2007. godine.
Duo Moderato je na disku “Intima” (PGP RTS 2008.) obradio temu “Ulazak
u harem”.

Diskografija:
Singlovi
“Živim ja” / “Biska 16” (PGP RTB 1974.)
“Ulazak u harem” / “Sto ptica” (Suzy 1975.)
“Ulazak u harem” / “Epitaf” (RTV LJ 1975.)
“Ljudi nije fer” / “El dumo” (RTV LJ 1976.)
“Satelit” / “Šumadijski bluz” / “Čoveče ti si mlad” / “Slikar sa Pikadilija” (RTV LJ 1976. maksi singl)
“Crna dama” / “Plava pesma” (PGP RTB 1977.)
“Alo” / “Daire” (PGP RTB 1977.)
“Nevidljive terazije” / “Hitopadeza” (PGP RTB 1978. maksi singl)
“Na Balkanu” / “Gore dole” (PGP RTB 1979.)
“Rock cirkus” / “Hirošima” (PGP RTB 1980.)
Albumi
“Smak” (RTV LJ 1975.)
“Crna dama” (PGP RTB 1977.)
“Ulazak u harem / Plava pesma – Best of” (RTV LJ 1977. kompilacija)
“Black Lady” (Bellaphon 1978.)
“Stranice našeg vremena” (PGP RTB 1978.)
“Rok cirkus” (PGP RTB 1980.)
“Zašto ne volim sneg” (PGP RTB 1981.)
“Smak 86” (PGP RTB 1986.)
“Smak: retrospektiva ” (PGP RTB 1992. kompilacija)
“odLIVEno” (Sorabia disk 1992. koncertna kaseta)
“The Pages Of Our Time” (Sorabia disk 1992. kaseta)
“Bioskop Fox” (Vans / Komuna / PGP RTS 1995.)
“Star? Mlad. Večan?” (Raglas Records / PGP RTS 1996. kompilacija)
“The Best Of Smak” (RTV S 1996. kompilacija)
“Live without audience” (A Records 1997. dupli koncertni CD)
“Egregor” (PGP RTS 1999.)
“Istorija” (PGP RTS 2001. kompilacija)
“Live – klub La Cinema” (Active Time 2002. koncertni)
“Antologija!” (A records 2005. kompilacija)
Video: Zajdi zajdi

R.M.Točak solo
Singlovi
“Mantilija” / “Specijalka” (Jugodisk 1982.)
“Marš…” / “…na Drinu” (PGP RTB 1984. maksi singl)
Albumi
“R.M. Točak” (RTV LJ 1976.)
“Vizantijsko plavo” (Vans 1993.)

Smak je bio, pre svega, poštovan zbog Točkove gitarske virtuoznosti po uzoru na Džimija Hendriksa i Džimija Pejdža i zbog zanimljive i snažne, mada ne uvek i uspešne, fuzije hard roka, džeza, progresivnog roka, džez roka sa snažnom bluz osnovom, sa Aranđelovićevim vokalnim falsetom koji je češće korišćen kao instrument nego za pevanje. "Ulazak u harem", instrumental inspirisan folkom, proslavio je Radomira Mihailovića Točka kao jednog od gitarskih heroja i legende muzičke scene bivše Jugoslavije tokom sedamdesetih godina dvadesetog veka, dok su albumi "Crna dama" iz 1977. i "Stranice našeg vremena" iz 1978. bile vrlo cenjene od strane obožavalaca progresivnog roka i čak su bili izdani za englesko tržište. Njihovo okupljanje, od druge polovine osamdesetih naovamo, promenilo je pravac grupe u manje inspirativni hard rok, napustivši bilo kakve elemente progresivnog roka, ali nakon povratka 1994, Smak se vratio fuziji hard roka i džeza sa elementima progresivnog roka. Kao poređenje se mogu iskoristiti sličnosti u stilu sa izvođačima kao što su Led cepelin, Dip parpl, Tejst, Dubi braters, Karlos Santana i Leb i sol.
Ovo je jedna od retkih grupa čak i na svjetskom nivou koja koristi dva bubnja i ima dva bubnjara.